Faqja e parë Rreth nesh Seria BFS Librat e Botuar Titujt e Serisë BFS Libraritë Links
Për ta lexuar këtë faqe pa qenë të lidhur me internetin, klikoni
File, Save As, dhe vendoseni në një direktori ku mund ta gjeni lehtë.
Mesazhi
i Letrës së Parë të Pjetrit Parathënia
e Autorit
Ky
zbërthim është shkruar me shpresë për t’u lexuar, dhe jo thjesht për
t’u konsultuar. Procesi i shkrimit ka sjellë nderim dhe gëzim të ri ndaj mrekullisë
së fjalës së shkruar të Perëndisë dhe Zotit të asaj fjale. Unë
jam përpjekur të bashkoj pesë perspektiva: 1.
Dëshminë e Pjetrit, duke e ballafaquar me përvojën e tij si apostull
i Krishtit. 2.
Premtimet e Dhjatës së Vjetër, me të cilat letra është mbushur. 3.
Besimin apostullor që Pjetri kishte të përbashkët me Palin dhe autorët
e tjerë të Dhjatës së Re. 4.
Botën heleniste në të cilën jetonin dëgjuesit e tij. 5.
Botën tonë dhe domethënien që letra ka për ne. Proçesi
i shkrimit të këtij zbërthimi ka thelluar admirimin dhe mirënjohjen time për
studimin e devotshëm akademik të interpretuesve të Pjetrit përgjatë viteve.
Padyshim që nuk na mungojnë komentarë të shkëlqyer të shkruar për Letrën
e Parë të Pjetrit, dhe disa prej tyre lexohen me lehtësi. Komentari i gjatë
nga kryepeshkopi Robert Leiton (Leighton), i shkruar në shekullin e shtatëmbëdhjetë,
është një libër klasik për lexim devocional. Ueini Grudem (Wayne Grudem) me
shumë mirësjellje më siguroi një dorëshkrim të komentarit të tij të
fundit; ndjej keqardhje që shumica e punës sime kishte përfunduar, para se të
më binte në dorë për konsultë ky studim akademik (dhe i lexueshëm). Do
t’i shprehja vlerësim të veçantë Samuel Benetros (Bénétreau) nga “Free
Faculty of Evangelical Theology” në Vaux-sur-Seine, Francë. Unë besoj që
komentari i tij mund të përkthehet në anglisht. Falenderimet e mia i takojnë Xhon Stotit (John Stott) për propozimin e këtij projekti dhe për udhëzimin e tij të urtë dhe të durueshëm; Jozef Rajanit (Rev. Joseph F. Ryan) si dhe pleqve e stafit të “Trinity Presbyterian Church”, në Charlottesville të Virxhinias, për lutjet dhe mbështetjen e tyre; Znj. Dela Xhons (Del Jones) që shtypi shënimet e mëposhtme; si dhe dhëndrit dhe vajzës sonë, Xhej dhe Debora Ueininger (Jay & Deborah Weininger), dhurata e hirshme e të cilëve e futi pikësëpari Trinity Church në epokën e kompiuterit. Gruaja
ime Jeni (Jean) zbuloi shumë mënyra për të më ofruar ndihmë në këtë punë,
si në çdo projekt të jetës sonë bashkëshortore. EDMUND
P. CLOWNEY Hyrje
Ceslas
Spicq e fillon komentarin e tij të vlefshëm për Letrën e Parë të Pjetrit
me këtë përshkrim të goditur:“Letra e Parë e Shën Pjetrit – rezumeja më
e ngjeshur e Dhjatës së Re për besimin e krishterë dhe sjelljen që frymëzon
– është një model i një ‘letre pastorale’”. Pastorale
– padyshim që letra e Pjetrit është e tillë. Apostulli kërkon të
inkurajojë dhe të risigurojë kishat e krishtera në Azinë e Vogël, ndërkohë
që kanë filluar kohët e stuhishme të persekutimit. Këto stuhira fryjnë
edhe sot psh. në Indi, ku një turmë hinduistësh shkatërrojnë një kishë të
krishterë, të ndërtuar me sakrifica të mëdha në lagjen më të varfër të
Bombeit; në shumë vende komuniste, ku pohimi i besimit në Krishtin të çon në
humbjen e privilegjit të arsimimit dhe të mundësive për punë, dhe shpesh
rezulton në burgosje. Në pjesën dërrmuese të vendeve anglishtfolëse kërcënime
të tilla mund të duken të largëta; ndoshta nuk arrijmë të lexojmë shenjat
e kohës. Megjithatë, asnjë i krishterë i vërtetë nuk e mënjanon vuajtjen
dhe nuk mund t’i shmanget një mase vuajtjesh për hir të Krishtit. Pjetri na
flet të gjithëve, kur tregon për vuajtjen e tanishme dhe lavdinë e ardhme. Letra
pastorale e Pjetrit na nxit përmes udhëzimit. Nevojat tona më të thella na
shtyjnë te besimet tona më të thella. Çfarë shprese kemi? Pjetri shpall
Jezus Krishtin, shpresën tonë të sigurt në këtë botë dhe në përjetësi.
Përgjatë gjithë letrës së tij ai e rrënjos shpresën tonë në realitetin
e asaj që Perëndia ka bërë dhe ka akoma për të bërë për ne përmes
Krishtit. Apostulli është një dëshmitar, jo vetëm i asaj që Jezusi bëri
dhe tha kur ishte në varkën apo në shtëpinë e Pjetrit, por edhe i kuptimit
të jetës, vdekjes, ringjalljes dhe ngritjes së Krishtit. Dëshmia e Pjetrit për
jetën e Jezusit reflektohet në Ungjillin e Markut. Në këtë letër ai na
tregon se cili është kuptimi i kësaj historie për ne, kur Jezusi na thërret
për të marrë kryqin tonë dhe ta ndjekim atë. 1.
Kujt
iu shkrua kjo letër? Ponti,
Galatia, Kapadokia, Azia dhe Bitinia janë provincat ku jetonin të krishterët,
të cilëve u drejtohet letra. Nëse termat janë përdorur për të përmendur
provincat romake, atëherë zona mbulon të gjithë Azinë e Vogël në veri të
vargmalit Taurus, që kufizon bregun jugor. Këtu do të përfshihej pjesa më e
madhe e Turqisë së sotme. Megjithatë ka shumë mundësi që termat të përshkruajnë
rajone, më tepër sesa provinca zyrtare. Po të jetë kështu, atëherë zona
na shfaqet më e vogël, përderisa Galatia dhe Azia, të menduara si rajone,
ishin më të kufizuara. Domethënia e mundshme e kësaj zone më të vogël do
të ishte mospërfshirja e disa prej rajoneve të veprimtarisë intensive
misionare të Palit (psh. Antiokia e Pisidisë, Iconi, Listra dhe Derbe). Pali u
ndalua nga Fryma që të mos hynte në Bitini; a mos ishte rezervuar për të
tjerë ky rajon? Euzebi, historiani i hershëm i kishës, na sugjeron që vetë
Pjetri mund të ketë marrë pjesë në ungjillizimin e zonave të përmendura.
Duket qartë se Pjetri ka patur arsye që u drejtohet të krishterëve në këto
provinca apo rajone, dhe jo të tjerëve. (Ai nuk përfshin Lician dhe Pamfilinë,
apo Cilicinë, provincën
në jug të Maleve Taurus). Supozimi se ai ka pasur parasysh zona të Azisë së
Vogël, që kanë pasur lidhje më të drejtpërdrejta me shërbesën e tij,
sesa me të Palit, duket më bindës. Ponti
dhe Bitinia, në breg të Detit të Zi, përmenden veças, megjithëse ishin
bashkuar në një provincë romake. Janë bërë sugjerime që Pjetri fillon me
Pontin dhe mbaron me Bitininë, sepse ai ka parasysh itinerarin, që Sila apo
ndonjë lajmëtar tjetër mund të ndiqte për dorëzimin e letrës; një udhëtar
mund të fillonte nga Amisi, në fundin lindor të Pontit në Detin e Zi, dhe të
mbaronte në Kalcedon të Bitinisë. Prej atje ai mund të kapërcente në
Bizant, ku mund t’i hipej anijes për në Romë. Zonat
gjeografike, të cilave u drejtohet, përfshijnë një “përzierje fantastike
territoresh” – rajone bregdetare, pjesë malore, rrafshnalta, liqene dhe
lumenj. Banorët ishin edhe më të ndryshëm. Ata kishin “origjina, rrënjë
etnike, gjuhë, zakone, fe dhe histori politike të ndryshme”. Galatia e
kishte marrë emrin nga Gali, që ishte vendosur atje; galishtja flitej akoma në
atë vend në shekullin e katërt. Luka i referohet gjuhës likaonase, që
flitej nga popullsia e Listrës (Vep. 14:11).
Në Azinë e Vogël kishte një popullsi të konsiderueshme hebrenjsh. Hebrenj
nga Kapadokia, Ponti dhe Azia ishin të pranishëm në Jeruzalem në ditën e Rrëshajave
dhe dëgjuan predikimin e Pjetrit (Vep. 2:9).
Të kthyerit në besim nga kjo ngjarje, pasi janë kthyer në provincat e tyre,
ka mundësi të kenë mbjellë ungjillin atje. Nëse
përhapja e besimit të krishterë në këto rajone ka ndjekur modelin e
strategjisë misionare të Palit, mund të supozojmë që kishat u themeluan së
pari në qëndrat urbane, dhe se besimtarët hebrenj së bashku me pasuesit
johebrenj të judaizmit (“Perëndi-druajtës”), formuan bërthamën
origjinale të shumë kishave dhe bashkësive në shtëpi. Megjithatë, shumica
e popullsisë ishte rurale; pjesa qëndrore ishte e mbushur me fshatra fisnorë,
ku kultura romake nuk kishte ndikuar shumë. Fuqia e ungjillit të krishterë
mes popujve fisnorë mund të jetë bërë e dukshme pikë së pari në Azinë e
Vogël. Përvoja e Palit dhe e Barnabës në Listër tregon ndikimin dramatik të
ungjillit në një rajon që ishte pjesërisht i helenizuar (Vep. 14:8-18). Ndërkohë
që nuk e dimë se çfarë “grup-popullsie” apo shtresash shoqërore përfshiheshin
mes të krishterëve të Azisë së Vogël, na befason uniteti që del nga
ungjilli. Sado të ndryshme të ishin prejardhjet e këtyre njerëzve, ata ishin
bërë populli i ri i Perëndisë, vëllazëria, populli i zgjedhur i shpërndarë
në botë (2:9-10, 17; 5:9; 1:1). Termat
përfshirës me të cilën kjo letër flet për kishën, e bëjnë të qartë që
Pjetri po i drejtohet të gjithë kishës, dhe jo thjesht një segmenti të
komunitetit të krishterë. Ai nuk u shkruan vetëm atyre që janë “qytetarë
të huaj” në kuptimin e drejtpërdrejtë,[1]
dhe as vetëm besimtarëve hebrenj. Çështja e fundit është diskutuar për një
kohë të gjatë. Po të ishte se Pjetri po u shkruante besimtarëve hebrenj, atëherë
ata duhet të ishin hebrenj të shthurur, pasi Pjetri flet për “mënyrën e
kotë të të jetuarit të trashëguar nga etërit” (1:18). Ai e përshkruan
atë jetë të keqe: “... për të kënaqur gjërat e dëshiruara nga
johebrenjtë, kur ecnim në shthurje, në pasione, në dehje, në teprime, në të
ngrëna e në të pira dhe në idhujtari të neveritshme” (4:3). Hebrenjtë do
të ishin me të vërtetë të shthurur përderisa përshkruhen të tillë! Por
edhe sikur jetët e tyre të ishin krejtësisht pagane, vështirë se Pjetri do
të thoshte, që një mënyre e tillë jetese iu trashëgua atyre nga etërit.
Dhe as nuk do të mund të kuptonim befasimin e të afërmve paganë, nëse këta
hebrenj femohues do t’i ktheheshin jetës morale të judaizmit. Si rrjedhim,
duket qartë që Pjetri i shikon kishat, të cilave u shkruan, me besimtarë
kryesisht johebrenj. Përdorimi i zgjeruar që Pjetri i bën Dhjatës së Vjetër
zbulon përgatitjen e tij hebraike, por nuk duhet të supozojmë të njëjtën
prejardhje edhe për dëgjuesit e tij. Letrat e Palit drejtuar kryesisht kishave
johebraike, mbështeten gjithashtu në Dhjatën e Vjetër. 2. Kush e
shkroi letrën? Adresa
e letrës shpall apostullin Pjetër si autor, - një deklaratë që nuk duhet
zhvlerësuar. Nuk është e vërtetë që kisha do ta konsideronte një deklaratë
të tillë si një “mjet letrar të padëmshëm”. Një numër veprash të
tjera, që deklaronin se ishin shkruar nga Pjetri, u hodhën poshtë si
jo-apostullore. Përderisa apostujt konsideroheshin me të drejtë persona të
veshur me autoritetin e Krishtit për themelimin e kishës, atëherë deklaratat
e rreme ndaj këtij autoriteti nuk mund të kaloheshin lehtë. Do të na
mjaftonte të rikujtonim mbrojtjen, që Pali i bën postit të tij apostullor, për
të parë rëndësinë që kisha i kishte vënë autoritetit apostullor. Vlerësimi
i letrës në shkrimet e tjera, është i hershëm dhe i fortë. Referenca më e
hershme gjendet te 2 Pjetrit 3:1. Klementi i Romës (para fundit të shekullit të
parë) citon nga letra, edhe pse ai nuk e identifikon citimin. Citimet hasen në
autorë të tjerë të krishterë. Ireneu, në shekullin e dytë, ia atribon
qartë citimin e tij kësaj letre. Ata që mendojnë se Pjetri nuk ishte autori i letrës, nxjerrin katër argumenta kryesorë. Së pari ata mbajnë anën që stili grek është tepër i pastër për një peshkatar galileas (një referencë te Papia për Gjon Markun si “interpretues” i Pjetrit, është kuptuar sikur Pjetri kishte nevojë për një interpretues, për shkak se nuk e fliste rrjedhshëm greqishten). Së dyti, mendohet se persekutimet, për të cilat bëhet fjalë në letër, nuk ndodhën deri sa vdiq Pjetri. Së treti, thuhet se letra është shumë e ngjashme me shkrimet e Palit, dhe nuk ka mundësi që të jetë e Pjetrit. Së katërti, shumë persona që vërejnë ndryshime domethënëse nga shkrimet e Palit, mbajnë qëndrimin që 1 Pjetrit përmban material tradicional mësimor nga kisha e hershme, dhe nuk është lloji i letrës që do të ishte shkruar nga një prej dishepujve të parë të Jezusit Kundërshtimi
i fundit gjen përgjigje kur pranojmë qëllimin e letrës. Dëshmia okulare e
Pjetrit për fjalët dhe veprat e Jezusit ishte dhënë tashmë.
“Interpretimi” nga Gjon Marku i mesazhit të Pjetrit përfshinte edhe
shkrimin e dëshmisë së Pjetrit në ungjillin e Markut. Në letër
presupozohet një njohje e historisë së Jezusit, dhe Pjetri është i
preokupuar për të udhëzuar kishën në interpretimin apostullor të ungjillit.
Ky mësim apostullor gjendet edhe te letrat e Palit. Kundërshtimi që 1 Pjetrit
është shumë paliniste, gjen përgjigje kur pranojmë faktin që Pali,
ashtu si edhe Pjetri, e përshtati mësimin e tij ndaj “modelit të mësimit të
shëndetshëm” apostullor. Nga ana tjetër, mësimi i Pjetrit ka elementë të
veçantë. Për shembull, Pali nuk e përdor si Pjetri përshkrimin e veprës së
Krishtit si “shërbëtor i Zotit”.
Është e vërtetë që data tradicionale për vdekjen e Pjetrit në kohën
e mbretërimit të Neronin, vjen para periudhave kryesore të persekutimit romak.
Megjithatë, letra nuk reflekton një situatë zyrtare dhe të përgjithshme
shtypjeje. Përkundrazi, ajo ishte një kohë ngacmimi lokal dhe persekutimi
sporadik, një kohë gjatë së cilës të krishterët paralajmërohen të përgatiten
për vuajtje më të mëdha në të ardhmen për hir të Krishtit.
Çështja e aftësisë së Pjetrit
për të shkruar në një greqishte të kulluar, është kthyer në një kundërshtim
të rëndësishëm për autorësinë e tij. Disa komentatorë, të cilët janë
të mendimit se letra nuk është shkruar nga Pjetri, mendojnë se ai është
ndihmuar, dhe se përmendja që i bën Silas (5:12), tregon se cili ka qënë
ndihmësi. Edhe ky argument është kundërshtuar. Si fillim, greqishtja e Letrës
së parë të Pjetrit nuk ka një stil aq të kulluar sa ç’është sugjeruar.
Për më tepër, akuza që greqishtja e Pjetrit duhet të ketë qenë minimale
dhe e mangët bie, sepse nuk merr parasysh kulturën dygjuhëshe të Betsaidës
në Galile. Një gramatolog me imagjinatë i gjuhës greke ka thënë, se
Galileja mund të krahasohet me një rajon dygjuhësh si Uellsi, dhe se
greqishtja e Pjetrit ishte po aq e mirë sa anglishtja e një personi nga Uellsi.
Ceslas Spicq na kujton që Pjetri, në fund të fundit, morri dhuntinë e gjuhëve
të panjohura ditën e Rrëshajave (Pentakostit).
Siguria më e madhe e autencitetit të Letrës së Parë të Pjetrit vjen
nga vetë letra. Mesazhi i saj lidhet ngushtë me fjalimet e Pjetrit të
raportuara në librin e Veprave. Spicq na e tërheq vëmendjen për te 1 e
Pjetrit 1:10-12, një seksion unik në letrat e Dhjatës së Re. Seksioni flet për
hetimet kërkuese që bënin profetët e Dhjatës së Vjetër, ndërsa pristin
ditën e Krishtit. “Kjo”, - thotë ai, “mund të pritet vetëm nga pena e
apostullit, i cili themeloi apologjetikën e parë të krishterë, duke iu
referuar dëshmisë së tyre”.[2]
Gjithashtu, referencat në letër për vuajtjet e Krishtit reflektojnë kuptimin
që kishte Pjetri për thirrjen e Jezus Krishtit si Shërbëtor i Zotit, një
kuptim që u morr nga vetë mësimi dhe shembulli i Krishtit. Siç thotë
Siluini (Selwyn): “Përshtypja e dëshmitarit okular rrjedh përgjatë gjithë
letrës dhe i jep asaj një karakter të veçantë”. Pjetri mrekullohet nga
dashuria e atyre që nuk e kanë parë kurrë Krishtin (1:8); mesazhi i tij për
shpresën e gjallë në Krishtin e ka origjinën në dëshpërimin e tij në
kryqëzimin e Krishtit dhe në gëzimin e tij në bashkësinë me Krishtin e
ringjallur. Theksi i tij mbi përulësinë ka një kuptim prekës pas krenarisë
që i pararendi dështimit të tij. Zoti e ka ngarkuar atë për të kullotur
tufën e tij, dhe ai ia kalon atë thirrje nënbarinjve të tjerë. Sa
për rolin e Silas (“Silvani” në disa versione), shihni komentet te 5:12.
Sila ishte bashkëmisionari i Palit në Azinë e Vogël dhe në Greqi, dhe përmendet
me Palin në letrat drejtuar thesalonikasve. Ai ishte edhe përfaqësues i
apostujve dhe i pleqve në Jeruzalem, dhe është quajtur profet (Vep.
15:32). Edhe po të kishte shërbyer
si redaktor dhe bashkautor me Pjetrin, këtë e ka bërë si njeri i frymëzuar.
Fraza e Pjetrit që përshkruan shërbimin e Silasit, përdoret për mbajtësin
e një letre, i cili konsiderohej si një përfaqësues i dërguesit. Ky ishte
funksioni i Silasit në lidhje me letrën e dërguar nga Jeruzalemi, sipas përshkrimit
te Veprat 15. Nëse Sila ishte mbartës në një rol të tillë, atëherë ka qënë
më shumë se një letër-mbartës. Ai kishte të drejtën e fjalës në Këshillin
e Jeruzalemit, që e përgatiti letrën e mbajtur nga ai, për atë bashkësi.
Pra, edhe ai, mund të jetë konsultuar me Pjetrin në përgatitjen e letrës,
ose mund ta ketë hartuar atë nën drejtimin e Pjetrit. 3. Çfarë
lloj letre është? Në
letrën e shkurtër të Pjetrit haset një varietet i madh si në formë ashtu
edhe në përmbajtje. Citimet nga Dhjata e Vjetër janë të shumta. Psalmi 34,
për shembull, citohet dy herë (2:3; 3:10-12), dhe temat e tij të shpresës për
të persekutuarit lëshojnë jehonë përgjatë gjithë letrës.[3]
Edhe pse nuk bëhet ndonjë citim direkt i fjalëve të Jezusit, 1 e Pjetrit,
ashtu si Jakobi, pasqyron vazhdimisht thëniet e Mjeshtrit (Mësuesit). Disa
do të thonë që 1 e Pjetrit nuk është një letër, por një predikim ose udhëzim
katekizmor për të shoqëruar sakramentin e pagëzimit. Ajo është përdorur
madje edhe si liturgji për shërbesa pagëzimi. (Pagëzimi supozohet të zërë
vend pas 2:21). Sidoqoftë, siç e bën të qartë edhe Uejni Grudem, e vetmja
referencë specifike për pagëzimin në këtë letër gjendet te 3:21, dhe “përmendja
e fillimit të jetës së krishterë nuk nënkupton në vetvete një referencë
për pagëzimin”. Një formë tjetër, që spikatet në letër, është ajo e
himneve të hershme të krishtera apo e rrëfimeve
të besimit. Nuk përjashtohet mundësia, por shprehja ritmike që përcjell një
himn ose një kredo (besore) mund të jetë thjesht oratoria e predikimit dhe e
mësimit. Thënia
më e mirë për formën e letrës së parë të Pjetrit mbetet përmbledhja në
fund të saj: “Ju shkrova shkurt duke ju bërë thirrje dhe duke ju dëshmuar
se hiri i vërtetë i Perëndisë është ai në të cilin qëndroni.”
(5:12b). Letra është plot me inkurajim dhe dëshmi, që janë karakteristike për
mësimdhënien apostullore. Ne mund të supozojmë se kjo nuk është hera e parë,
që Pjetri ka dhënë mësim për këto gjëra. Por letra është e shkruajtur
lirshëm; Pjetri nuk ka mbledhur copa materialesh nga të tjerët. Ai flet me
kuptim dhe ndjenjë të thellë, nga njohuria e vet si apostull i Krishtit. 4. Ku dhe
kur u shkrua? “Babilonia”
nga e cila Pjetri i dërgon përshëndetjet e veta (5:13), vështirë se mund të
ketë qenë qyteti i braktisur dhe i rrënuar i Mesopotamisë. Roma quhet
“Babiloni” në librin e Zbulesës,[4]
dhe është e kuptueshme që Pjetri e përdor emrin në mënyrë simbolike. Ai e
sheh kishën e krishterë si popullin e Perëndisë në mërgim dhe shtegtim.[5]
Babilonia ishte qyteti i madh i perandorisë botërore për profetët e Dhjatës
së Vjetër. Ai ishte gjithashtu qyteti i mërgimit, ku Izraeli jetoi si i huaj.
Përdorimi që Pjetri i bën emrit “Babiloni”, i kujton dëgjuesve që edhe
ai ka të njëjtin status “mërgimtari” si ata. Për
më tepër, etërit e hershëm të kishës e kishin kuptuar që si Pjetri ashtu
edhe Pali, ishin martirizuar në Romë. Eusebiusi, historiani i kishës së
hershme, citon nga Papia dhe Origeni për ta mbështetur këtë gjë. (Papia,
peshkop i Hierapolisit vdiq rreth vitit 130 pas Kr.). Gjon Marku, i cili përmendet
nga Pjetri (5:13), përmendet gjithashtu edhe nga Pali, që shkruan nga Roma.[6] Përderisa
letra e Pjetrit përmend Markun por jo Palin, nuk ka të ngjarë që Pali të
ketë qenë në Romë në kohën kur u shkrua letra. Në të njëjtën mënyrë,
Pali nuk e përmend Pjetrin në letrat e tij, edhe kur duket se përmend “njerëzit
nga rrethprerja”, të cilët mbetën shokët e tij besnikë.[7] Sipas
traditës, Pjetri ka qenë në Romë vetëm në fund të jetës së tij. Si
rrjedhim, Pjetri me sa duket ka shkruar nga Roma pasi Pali kishte ikur, i liruar
prej burgimit të tij të parë në vitin 62 pas Kr. Nuk
ka të ngjarë të ketë filluar akoma sulmi i zjarrtë i Neronit mbi të
krishterët e Romës. Dikush mund të supozojë që Pjetri do t’i ishte
referuar kësaj, duke përshkruar besnikërinë ndaj mbretit (2:13-17). Viti 63
pas Kr., pas largimit të Palit dhe para persekutimit të Neronit, duket më i
mundshëm. 5. Cili është
mesazhi i saj? Duke
u përballur me sulmet kërcënuese ndaj ungjillit, Pjetri dëshmon për hirin e
Perëndisë, realitetin e pamasë të asaj që Perëndia ka bërë në Jezus
Krishtin. Apostulli e di që Jezusi u ringjall nga të vdekurit; ai e pa atë të
ngjitej në qiell. Gjithashtu, ai e di pse Jezusi vdiq dhe se çfarë përmbushi
vdekja e tij: “Ai vetë i barti mëkatet tona në trupin e tij mbi drurin e
kryqit që ne, të vdekur në mëkate, të rrojmë për drejtësi; dhe me
vuratat e tij ju u shëruat” (2:24). Realiteti i veprës së Krishtit siguron
shpresën e “vëllazërisë” së krishterë. Të krishterët jo vetëm që
mund ta durojnë vuajtjen për hir të Krishtit, por edhe mund të gëzojnë,
sepse në agoninë e tyre ata bashkohen me Jezusin që vuajti për ta. Vetë
vuajtjet e tyre bëhen një shenjë shprese, sepse, ashtu si Krishti vuajti dhe
hyri në lavdinë e tij, po ashtu do t’u ndodhë edhe atyre. Fryma e lavdisë
dhe e Perëndisë qëndron mbi ta (4:14). Të
sulmuar apo të respektuar nga të afërmit e vet, ata mund të dëshmojnë për
hirin e Perëndisë përmes jetesës së tyre të krishterë. Qetësisht dhe përulësisht
ata mund të jetojnë jetë të shenjtë, jo duke kërkuar të drejtat e veta,
por duke nderuar të tjerët. Një jetëse e tillë e përulur nuk është
servile apo poshtëruese, sepse të krishterët e njohin veten si popull mbretëror
i vetë pronës së Perëndisë, trashëgimtarë të zgjedhur të krijimit të
ri. Ata nuk kanë pse të marrin hak për veten e vet, as nuk kanë pse të kërkojnë
vetë
atë që u takon; besimi i tyre është në gjykimin e Perëndisë. Të krishterët
janë “qytetarë të huaj” në Babiloni, por më e rëndësishme është se
ata janë anëtarë të familjes së Perëndisë. Dhurata
e dashurisë së Perëndisë, gjaku i Jezus Krishtit, i ka shpenguar të
krishterët nga jetesa e korruptuar dhe boshe e së kaluarës së tyre pagane.
Hiri, tani i bashkon ata në dashuri të zjarrtë për njëri-tjetrin. Ata i shërbejnë
dhe ndihmojnë njëri-tjetrin, duke përdorur dhuntitë e pasura frymërore, me
të cilat i pajis hiri i Perëndisë. Jezus Krishti, Bariu i madh i tufës së
Perëndisë, vigjilon mbi popullin e tij. Ai u bën thirrje nënbarinjve t’i
shërbejnë atij në ruajtjen e deleve. Fitorja e Jezus Krishtit mbi të gjitha
forcat e errësirës e çliron popullin e tij nga pushteti i Satanit. Ata mund
ta smbrapsin luanin ulëritës; në flakët e sprovës, besimi i tyre nuk do të
shkatërrohet, por do të pastrohet si ari në furrnaltë. Ata mund t’i hedhin
të gjitha shqetësimet te Perëndia, duke e ditur që ai kujdeset për ta. Hiri
që tashmë i mbush të krishterët me gëzim, do t’u jepet atyre plotësisht
kur të shfaqet Jezus Krishti. Zotin, të cilin ata e duan, por nuk e kanë parë,
do ta shohin dhe admirojnë. Duke e ditur mirë se nga ç’shkatërrim dhe errësirë
u çliruan, populli i ri i Perëndisë i këndon atij lavdërime. Halelujat e
tyre tingëllojnë nga asambletë, shtëpitë madje edhe nga qelitë e burgut,
ku frika e tyre nga Perëndia i ka çliruar prej frikës nga njerëzit. Dëshmia
e tyre është një dëshmi lavdërimi. Të ushqyer nga Fjala e pagabueshme e
Perëndisë ata shijojnë tashmë mirësinë e Shpëtimtarit të tyre. Hiri i vërtetë
i Perëndisë, i ka thirrur ata në lavdinë e tij: çdo gjë, edhe vuajtjet e
tyre, do t’i shërbejnë qëllimit të atij që i shpengoi me një çmim të
tillë. Disa
mund ta përçmojnë qetësinë dhe triumfin e letrës së Pjetrit si teologji
jopraktike. Përgjigjet e tij janë përgjigje besimi. Por Pjetri e di që dëshmia
e tij është e vërtetë, që Jezus Krishti është i vërtetë. Ai e ka shijuar
që Zoti është i mirë dhe që mirësia e tij nuk do të mungojë asnjëherë.
“Hiri i vërtetë i Perëndisë është ai në të cilin qëndroni” (5:12). Armando
Valladares e mbyll tregimin e njëzet e dy vjetëve të tij në burgjet e
Kastros në Kubë me këto fjalë, duke rikujtuar mendimet e tij kur u lirua: Dhe
në mes të atij vizioni apokaliptik të momenteve më të tmerrshme dhe frikësuese
të jetës sime, në mes të pluhurit të përhimtë dhe orgjive të rrahjes e
gjakut, të burgosurve të rrahur për vdekje, një njeri fillon të dalë në
sipërfaqe, - figura skeletike e një njeriu të shkatërruar nga uria, me flokë
të bardha, sy blu rrezatues dhe me një zemër plot e përplot me dashuri, duke
i ngritur duart drejt qiellit të padukshëm dhe duke kërkuar mëshirë për
ekzekutuesit e tij. “Fali,
o Atë, sepse nuk e dijnë se çfarë po bëjnë”. Dhe më pas breshëria e një
mitralozi ia shqeu gjoksin.
[1] Shprehja “të zgjedhurve që rrijnë në diasporë” nuk duhet marrë në kuptimin sociologjik, sikur Pjetri po u drejtohej vetëm personave të zhvendosur apo atyre pa qytetari lokale. Shihni Shtojcën A, “Qytetarë të huaj” – Literale apo Figurative? [2]
Vep.
2:25-31; 3:18-25; 10:43. [3]
Bēnētreau (faqe 50) na e tërheq vëmendjen në shprehje të tilla
si afrimi te Zoti (Psa. 34:6, LXX; 1 Pj. 2:4), të mos kemi turp (Psa. 34:5;
1 Pj. 2:6); shpresimi (Psa. 34:8, 22); frika (Psa. 34:9, 11); kontrasti ndërmjet
të mirës dhe të keqes (Psa. 34:10, 11, 14, 15); i bekuar (Psa. 34:8); dhe
termin e qëndrimit si i huaj (Ps. 34:4, LXX; 1 Pj. 2:11). [4]
16:19; 17:5; 18:2 [5]
1:1, 17; 2:9-11. [6]
2 Tim. 4:11; Fim. 24 [7]
Fil. 2:20-21; Kol. 4:10-11
|
BESELIDHJA PublishingKP 2907 Tirana Rmano@albmail.com |