Parathėnia
e Autorit
Kushdo
qė kalon kohė me librin Predikuesi, e gjen veten nė shoqėrinė e njė njeriu
me mendim shumė tė pavarur dhe tėrheqės. Kjo mė shtyn tė them dy gjėra. Sė
pari, ti shpreh falenderime redaktorit tė kėsaj serie qė mė dha shkas pėr
ta studiuar librin mė nga afėr se mė parė. Sė
dyti, tu sugjeroj disa lexuesve se mund tė kalojnė direkt te Pjesa e dytė,
te komentari i vazhduar, ku mund tė dėgjojnė vetė Predikuesin me disa ndėrprerje
tė miat pa pritur pėr shqyrtimin qė bėhet nė Pjesėn e parė. Kjo varet
nga dėshira e lexuesit, nėse preferon qė ti ketė gjėrat tė skicuara
paraprakisht, apo dėshiron tė nxjerė konkluzionet e veta ndėrsa pėrparon nė
studimin e librit. Pavarėsisht
nga zgjedhja juaj, shpresoj qė ky udhėtim tju nxjerrė nė tė njėjtėn
pikė. DEREK
KIDNER Tyndale
House Kembrixh Pjesa
e parė Pėrse
ėshtė futur ky libėr nė Bibėl? -
njė shqyrtim Zėri
i Dhjatės sė Vjetėr ėshtė i larmishėm. Aty ka pothuajse gjithēka, qė nga
predikimi pasionant i profetėve, e deri te komentet e qeta dhe reflektuese tė
tė urtėve ka njė botė tė tėrė me poezi, ligje, tregime historish,
psalme dhe vizione ndėrmjet tyre. Por
nuk ka asnjė si Kohelethi[i]
(po tė pėrdorim titullin e papėrkthyeshėm; shqiptohet Ko-heleth) - asnjė libėr nė gjithė kėtė volum tė madh, qė flet
me tonin e zėrit tė tij. Vendi
i tij i natyrshėm, si tė thuash, ėshtė mes njerėzve tė urtė, qė na mėsojnė
si tė pėrdorim sytė dhe veshėt pėr tė mėsuar rrugėt e Perėndisė dhe tė
njeriut. Disa nga thėniet e tij mund tė kenė ardhur direkt nga Fjalėt e urta,
dhe ai ka njė stil tė veēantė, duke ndaluar pėr tė na qetėsuar dhe pėr tė
na mėsuar pėrgjegjėsitė tona me anė tė urtėsisė sė predikimit tė tij,
nė mes tė eskursioneve tona tė vėshtira me tė. Urtėsia tepėr pratike
dhe e saktė ėshtė kampi bazė i tij; por ai ėshtė njė eksplorues.
Interesimi i tij ėshtė pėr kufijtė e jetės, dhe sidomos pėr pyetje qė
shumica prej nesh do tė hezitonte qė tu jepte njė pėgjigje pėrfundimtare. Kėrkimi
i tij ėshtė kaq ngulmues, saqė ai mund tė merret fare lehtė si skeptik ose
pesimist. Thirrja e tij e hapjes, Kotėsi e kotėsive!, ose Gjithēka
ėshtė kotėsi!, pothuajse e vėrteton kėtė; por ai ka brenda diēka qė
nuk kapet me njė frazė, ose me njė lajtmotiv. Nė fakt, mund tė thoshnim se
ai ka shumė mė tepėr, saqė nė njė moment ka pasur studiues qė sugjeruan
se nė kėtė libėr kanė punuar dy, ose tre, madje deri nė nėntė persona tė
ndryshėm,[ii].
Tė tilla janė rrymat e tėrthorta dhe ndryshimet e tij; por ato mund tė
shihen tė gjitha si vėzhgime tė njė mendjeje tė vetme, qė i afrohet
fakteve tė jetės dhe vdekjes nga njė larmi kėndesh. Nė
fund ne gjejmė aksiomėn e gjithė njerėzve tė urtė tė Biblės, se frika e
Zotit ėshtė fillimi i urtėsisė. Por Kohelethi planifikon qė tė na sjellė
nė atė pikė nė fund fare, kur tė jemi tė dėshpėruar pėr njė pėrgjigje.
Ka sinjale tė saj kalimthi, por metoda e tij kryesore ėshtė e kundėrta:
vendosmėria pėr tė parė se deri ku mund tė arrijė njeriu pa njė bazė tė
tillė. Ai e vendos veten dhe neve nė rolin e humanistit dhe tė
shekullaristit. Jo tė ateistit, sepse ateizmi pothuajse nuk ishte fare
preokupim i njerėzve tė kohės sė tij, por tė personit qė e fillon rrjedhėn
e mendimit tė tij nga njeriu dhe nga bota e vėzhgueshme, dhe qė e njeh Perėndinė
vetėm nga njė distancė e largėt. Kjo
sigurisht do tė thotė qė tė kėrkosh komplikime. Do tė ketė tension mes
personit tė brendshėm tė autorit, si njė njeri me bindje, me besim qė duhet
ta ndajė me tė tjerėt, dhe mes personit tė tij tė pėrkohshėm si njė
njeri qė mundohet ta gjejė rrugėn sipas dritės sė natyrės. Dhe ky person i
dytė ka konfliktet e tij, tė njohura pėr ne tė gjithė, mes zėrit tė ndėrgjegjes,
interesit vetiak dhe eksperiencės, dhe mes Perėndisė nė mėnyrėn si e
njohim, dhe Perėndisė nė mėnyrėn si e trajtojmė. Sapo
tė kuptojmė atė qė po ndodh pėrgjithėsisht nė libėr, nuk ėshtė e vėshtirė
qė tė gjejmė rrugėn nėpėr tė; dhe ky komentar mund tė na japė njė
ndihmė tė mėtejshme. Ndėrkaq mund tė jetė e dobishme qė tė bashkojmė
disa nga mėsimet qė janė tė shpėrndara nė faqet e tij, dhe tė gjejmė
drejtimin e pėrgjithshėm tė argumentit. Fakte
rreth Perėndisė me tė cilat duhet tė ballafaqohemi
Nėse
dikush beson nė Perėndinė, implikimet duhet tė ndiqen deri nė fund.
Kohelethi pret nga ne qė ta bėjmė kėtė, dhe tė mos na shkojė ndėr mend qė
tė mos kemi respekt pėr krijuesin tonė, ose se mund ta manipulojmė atė pėr
interesat tona. Ne vihemi pėrballė me Perėndinė si njė person qė duhet ta
kemi frikė, si njė person qė nuk i bėjnė pėrshtypje llomotitja jonė, ose
dhuratat tona rituale dhe premtimet boshe. Paragrafėt e parė tė kapitullit 5,
i japin kėto pika me forcė. Perėndia ėshtė nė qiell dhe ti mbi tokė;
prandaj fjalėt e tua tė jenė tė pakta
Ai nuk kėnaqet me budallenjtė. Perėndia
na takon neve nė kėtė libėr nė tre aspekte kryesore: si krijues, si sovran,
dhe si urtėsia e pahulumtueshme. Jo se ndonjėri prej kėtyre termave konkretė
pėrdoret pėr tė, me pėrjashtim tė tė parit, por ata mund tė shėrbejnė
si njė fokus i dobishėm. Si
krijues, ai pėrgatit gjithė skenėn.
Neve na thuhet se bota e tij ka formėn e vet rezistente, qė ne nuk mund ti
japim trajtėn sipas dėshirės sonė (e cila, meqė ra fjala, pėr tė mirėn
tonė, ka njė rezistencė tė vetvetishme, qė ne si planifikues dhe
standartizues nuk mund ta ndryshojmė; krs. 11:1-6); sepse kush mund tė
drejtojė atė qė ai e ka bėrė tė shtrembėr? (7:13). Ajo ka gjithashtu
ritmin e saj tė pandryshueshėm, nė tė cilėn ne e gjejmė veten tė kapur nė
grackė: njė kohė pėr kėtė dhe njė kohė pėr atė, ku ne kemi pak mundėsi
pėr tė vendosur pėr kėto ēėshtje (siē e tregon kapitulli 3). Edhe si
riprodhues ne nuk bėjmė mė shumė sesa aktivizimin e procesit misterioz, nė
tė cilin Perėndia sjell nė jetė njė jetė tė re. Ashtu si ti nuk njeh
rrugėn e erės dhe mėnyrėn si formohen kockat nė barkun e gruas me barrė, kėshtu
ti nuk e njeh veprėn e Perėndisė qė bėn gjithēka (11:5). Por
neve nuk na lejohet luksi qė tė qortojmė Krijuesin pėr ngatėrresat dhe bėmat
tona tė kėqija, ashtu siē qorton perėnditė babilonasi Teodisi (Shihni
komentin pėr 7:29), sepse Perėndia e ka bėrė njeriun tė drejtė. Pėrgjegjėsia
ėshtė aty ku duhet, sipas asaj thėnieje: por njerėzit kanė kėrkuar shumė
marifete (7:29, NEB). Megjithatė,
si sovran, ėshtė Perėndia ai qė ka
caktuar vėshtirėsitė qė gjejmė nė jetė. Sa pėr mokrėn e ekzistencės qė
pėrshkruhet nė fillim tė librit (meqė ra rasti, pa dyshim Kohelethi do tė
buzėqeshte me ironi pėr njė titull tė spikatur, Ndaleni botėn, dua tė
zbres!) ajo mokėr ėshtė caktuar nga Perėndia. Kjo ėshtė njė punė
e rėndė qė Perėndia u ka dhėnė bijve tė njerėzve qė ata tė
lodhen
Tė gjitha gjėrat janė tė kota dhe njė kėrkim pėr tė kapur erėn
(1:13, 14). Ėshtė e vėrtetė qė jepet njė sinjal pėr mėkatimin e njeriut,
qė dha rastin pėr atė dekret nė thėnien e 7:29, qė sapo e pamė. Ėshtė e
vėrtetė qė Pali, te Rom. 8:18-25, e ka marrė kėtė tablo tė krijesės qė
iu nėnshtrua kotėsisė, pėr tė treguar shtytjen pėrpara qė riprodhon
ajo. Por theksi i Predikuesit ėshtė mbi atė qė duket se nuk ndryshon kurrė,
dhe mbi zhgėnjimet qė jetojmė tani nė kėtė botė. E
gjitha kjo vjen nga Perėndia: si rrjeta e pėrgjithshme e jetės, ashtu edhe
fijet mė tė holla, qofshin kėto tė pėlqyeshme dhe tė pėrshtatshme apo jo.
Nganjėherė ato do tė kenė kuptim pėr ne, sepse si rregull mėkatari merr njė
dozė tjetėr nervozizmi nga pėrkujdesi i Perėndisė pėr tė vetėt (2:26);
por fakti mbetet se asgjė nuk ėshtė nėn urdhėrin apo varėsinė tonė. Nėse
mėkatari ngacmohet, ai nuk ėshtė i vetmi. Tragjedia mund tė godasė kėdo,
dhe Perėndia do tė jetė prapa saj. Kapitulli 6:1-6 ėshtė njė nga vendet ku
e ndeshim kėtė: ai tregon se sa mė tepėr tė meritosh, dhe sa mė tepėr tė
kesh tashmė, aq mė e vėshtirė do tė jetė nėse Perėndia e tėrheq atė,
ashtu siē mund tė veprojė nė ēdo moment (6:2v), dhe siē do tė veprojė pėrfundimisht.
Sepse a nuk mbarojnė tė gjitha nė po atė vend? (6b) domethėnė, nė
varr. Pra
ne vendosemi pėrballė fshehtėsisė sė mėnyrave tė Perėndisė. Duke iu
referuar tre titujve tė tij, ai na takon tani si urtėsia
e pahulumtueshme, duke i reduktuar mendimet tona mė tė shkėlqyera, nė jo
mė tepėr sesa hamendje. Vendi
ku kjo jepet nė mėnyrėn mė hirėplote dhe me premtimin mė tė madh ėshtė
3:11, njė nga pikat kulmore tė papritura tė librit. Ai ka bėrė tė bukur
ēdo gjė nė kohėn e vet; ka vėnė madje pėrjetėsinė nė zemrat e tyre, pa
i dhėnė mundėsinė asnjė njeriu tė zbulojė veprėn qė Perėndia ka bėrė
nga fillimi e deri nė fund. Kjo fjali e vetme kap bukurinė verbuese dhe
mahnitėse tė njė bote kaq tė ndryshueshme, saqė modeli total ėshtė i
pakuptueshėm pėr ne. Por modeli ekziston. Ne, ndryshe nga kafshėt, mund tė
kuptojmė mjaft sa pėr tė qenė tė sigurtė pėr kėtė, megjithatė jo
mjaftueshėm sa pėr tė parė tablonė e plotė. Njėri
rrjedhim ėshtė se ne nuk mund tė arrijmė
nė konkluzione nga e tashmja. Nėse gjėrat kanė qenė duke shkuar mirė ose
keq, ne duhet ti marrim ato siē vijnė, duke e ditur se e gjithė tabloja do
tė ndryshojė dhe do tė vazhdojė tė ndryshojė. Perėndia ka bėrė si njėrėn
ashtu dhe tjetrėn si kohėrat e mira dhe kohėrat e kėqija me qėllim
qė njeriu tė mos zbulojė asgjė nga ato qė do tė ndodhin pas tij (7:14). Ėshtė
e qartė se e ardhmja ėshtė pikėrisht kaq e fshehur pėr ne. Ajo qė nuk ėshtė
kaq e qartė, ėshtė se e tashmja, e cila vėrtet qėndron e hapur ndaj
inspektimit tonė, na shmanget nė tė njėjtėn mėnyrė. Ajo i pėrket Perėndisė,
po aq sa e ardhmja. Atėherė pashė gjithė veprėn e Perėndisė, qė
njeriu nuk mund tė arrijė tė zbulojė tė gjitha ato qė bėhen nėn diell
(8:17) me fjalė tė tjera, njeriu nuk mund ti kuptojė plotėsisht
aktivitetet e zakonshme pėrreth tij. Edhe sikur njeriu tė mundohet duke kėrkuar,
- vazhdon Kohelethi, - nuk arrin ti zbulojė. Filozofi mund tė ndėrtohen,
por secila prej tyre do tė lėrė pėr tė dėshiruar: Edhe sikur i urti tė
thotė qė e di, nuk ėshtė nė gjendje ti zbulojė. Kjo shprehet pėrsėri
te 7:23, 24: Thashė: Do tė bėhem i urtė, por dituria ėshtė mjaft
larg nga unė. Njė gjė qė ėshtė kaq larg dhe kaq e thellė, kush mund ta
gjejė?. Ky
terr ėshtė shqetėsues nga ana intelektuale; megjithatė ne mund ta shijojmė
njė problem tė mirė si njė ushtrim mendor. Ėshtė krejt ēėshtje tjetėr nėse
mbetemi duke kėrkuar nėse universi nė fakt, nėse Perėndia ėshtė
armiqėsor apo jo. Por kjo ėshtė pikėrisht ajo gjė qė ne nuk mund ta
zbulojmė vetė ose tė ndėrmarrim ndonjė hap pėr ta kontrolluar. Ky duket se
ėshtė kuptimi i 9:1, qė flet pėr tė qenurit nė duart e Perėndisė.
Por ēfarė lloj Perėndie ėshtė ai? Pėr njeriun qė e njeh Perėndinė e
Izraelit, asgjė nuk mund tė tingėllojė mė siguruese; por pėr personin qė
po kėrkon verbėrisht kuptimin e jetės, ky ėshtė njė mendim paralizues.
Njeriu nuk njeh as dashurinė, as urrejtjen. A duhet tė ecė ai sipas kėnaqėsive
tė natyrės apo nga ashpėrsitė e saj? Nga buzėqeshjet e fatit apo nga
ngrysjet e tij qė asnjė masė e jetės sė mirė apo e administrimit tė
mirė, nuk mund ti kontrollojė me siguri? Kjo
na sjell nė planin tjetėr, mbi tė cilin ftohemi qė ta vėshtrojmė jetėn. Fakte
nga eksperienca me tė cilat duhet tė ballafaqohemi
Njė
nga pasazhet mė tėrheqėse nė libėr ėshtė njė udhėtim eksplorimi nė shpėrblimet
dhe kėnaqėsitė e eksperiencės.[iii] Me Kohelethin ne veshim
mantelin e Salomonit, burrit mė tė shkėlqyer dhe mė pak tė kufizuar, pėr tė
nisur kėrkimin. Duke patur ēdo dhunti dhe pushtet nėn urdhėrat tona, do tė
ishte e ēuditshme po tė ktheheshim duarbosh. Ne
fillojmė me urtėsinė njė nga kėrkimet mė premtuese. Por nė njė botė
tė ērregullt, kush shton diturinė, shton dhembjen (1:18) me anė tė
kthjelltėsisė sė kuptimit tė tij. Dhe nė analizėn e fundit, pavarėsisht
nga gjithchka qė mund tė bėjė urtėsia pėr njeriun, ajo nuk mund tė bėjė
asgjė pėr fundin e jetės. Nė atė moment kulminant, burri i urtė ka tė njėjtin
fat me budallain (2:15-17) dhe nėse urtėsia e tij nuk vlen asgjė nė atė
pikė, ky ėshtė njė dėshtim i madh. Prandaj
kalojmė te marrėzia dhe budallallėku (1:17; 2:3b) dhe kjo gjė ka
njė tingėllim modern, qė pėrkon me disa nga pėrpjekjet tona pėr tė
anashkaluar tė arsyeshmen duke eksploruar absurden dhe botėn e haluēinacioneve.
Kėnaqėsia, natyrisht, ėshtė gjithashtu njė sferė tjetėr: njė sferė e
shumanshme me joshjet e saj pėr orekset trupore nė njėrėn anė tė peshorės
(2:3, 8c), dhe me gėzimet estetike tė specialistit dhe tė mjeshtėrit krijues
nga ana tjetėr. Megjithatė,
edhe mė tė mirat e kėtyre kėrkimeve, do tė na japin vetėm kėnaqėsi
kalimtare. Aty bėhet pėrllogaritja Pastaj u ktheva tė shikoj tėrė
veprat qė kishin bėrė duart e mia (2:11) dhe pėr shkak tė vdekjes,
numėrimi i fundit del zero. Ajo qė i bėn gjėrat mė tė dhimshme, ėshtė
kur e kuptojmė se ky rezultat-zero ėshtė njė shkatėrrim, njė zhbėrje. Ka
vlera: dituria ka njė epėrsi mbi budallallėkun, ashtu si drita ka njė epėrsi
mbi errėsirėn (2:13); por asnjėra prej tyre nuk ka vlerė kur ne nuk jemi
mė atje dhe as tė tjerėt pėr ti vlerėsuar ato. Fakti
i dytė kokėfortė ėshtė ai i ligėsisė. Ajo ėshtė po aq tiranike sa edhe
vetė vdekja, dhe madje mė tragjike. Mosvazhdimėsia e jetės ėshtė mjaft e
trishtueshme, por tė ligat e saj mund tė jenė tė padurueshme. Kohelethi
shikon si mėkatet e kėqia personale, ashtu edhe mėkatet me pėrmasa tė mėdha
shoqėrore: smirėn qė frymėzon ose qė shoqėron suksesin (4:4); fiksimin pėr
para qė e bėn pasanikun e vetmuar njė figurė patetike dhe pa asnjė qėllim
(4:7,8); kotėsinė qė e mban budallain sė tepėrmi nė post (4:13), dhe kėto
janė vetėm disa prej tyre. Por kryesisht ai vajton pėr gjithė shtypjen qė
ndodh nėn diell (4:1). Nė vend tė drejtėsisė kishte paudhėsi
(3:16). Nga ana e shtypėsve
ishte forca (4:1). Vetė strukturat e
shoqėrisė kontribuojnė pėr kėto gjėra (5:8), por ato janė sėmundje jo
thjesht tė pushtetit, por edhe tė njerėzimit. Nuk ka nė fakt asnjė njeri
tė drejtė mbi tokė (7:20); nė tė vėrtetė, zemra e bijve tė njerėzve
ėshtė plot ligėsi, dhe marrėzia qėndron nė zemrėn e tyre pėr deri sa
jetojnė (9:3). Lexuesi mund tė reflektojė mbi ēmendurinė kolektive qė
mbėrthen njė shoqėri herė pas here por edhe mbi atė marrėzi qė mund tė
jetė e padukshme, pėr shkak se ai e shikon atė si klimėn e epokės sė tij. Mbi
tė gjitha kėto, sikur vdekja dhe ligėsia tė mos mjaftonin, ka edhe njė
faktor mė tė vogėl, por po aq tė paadmnistrueshėm tė kohės dhe rastėsisė,
qė duhet marrė nė konsideratė (9:11). Njeriu i organizuar mirė mund tė mbėshtetet
nė aftėsitė e veta, por Kohelethi shikon pėrtej kėsaj. Ky ėshtė vetėmashtrim.
Edhe ēmimet mė tė kufizuara dhe mė tė parashikueshme nė jetė le mė
pastaj kėrkimi pėr diēka supreme mund tė shkojnė dėm, dhe njeriu mund
tė mbetet me duart bosh. Vrapimi nuk fitohet nga ai qė ėshtė i shpejtė,
as beteja nga tė fortėt domethėnė, jo me siguri tė plotė. Sepse
njeriu nuk e njeh orėn e tij (9:11, 12). Ai mund tė pretendojė se e di,
por pretendimi nuk ėshtė bazė pėr jetėn. Ne mund tė kujtojmė komentin
rreth njeriut qė kishte menduar pėr gjithēka tjetėr, por jo pėr kėtė.
Perėndia i tha, O i pamend!
. Poshtė
nė themelin shkėmbor
Nė
qoftė se ka mbetur diēka pas kėsaj analize, ky ėshtė pikėrisht synimi i
autorit por vetėm si puna e tij paraprake. Ai po shkatėrron pėr tė ndėrtuar.
Pyetjet zhbiruese qė ka bėrė ai, janė ato qė vetė jeta na i vė pėrpara,
nėse duam tė dėgjojmė. Ai mundet ti bėjė ato, sepse nė kapitujt e
fundit ai ka njė lajm tė mirė pėr ne, sapo ne tė ndalojmė sė pretenduari,
se ajo qė ėshtė e vdekshme mjafton pėr ne qė kemi marrė njė kapacitet pėr
tė pėrjetshmen. Nė
mėnyrė paradoksale, ky ėshtė njė lajm pėr gjykimin. Pėr
ta bėrė atė njė
paradoks
mė tė qartė, mund tė jetė mirė qė tė shmangemi pak, pėr tė parė njė
shembull tė lashtė tė shekullarizmit tė plotė, tė pazbutur nga ndonjė
prej fantazive utopiste moderne, dhe tė paforcuar nga ndonjė gjė kuptimplote
e sė pėrjetshmes: por vetėm nga paanėsia dhe logjika e saj e ftohtė.
Pasazhi, i perifrazuar dhe analizuar kėtu nė pjesėn mė tė madhe tė tij, ėshtė
njė dialog nė Mesapotami mes zotėrisė dhe shėrbėtorit, shkruar mbase para
kohės sė Moisiut.[iv]
Shėrbėtor,
mu bind. Po, imzot, po. Karrocėn
bėje gati. Do tė udhėtoj drejt pallatit. Shko,
imzot, shko!
Mbreti do tė tė jetė mirėnjohės. Jo,
shėrbėtor, nuk do tė udhėtoj drejt pallatit. Mos
udhėto, imzot, mos udhėto. Mbreti mund tė tė dėrgojė nė ndonjė vend tė
ēuditshėm. Nuk do tė kesh paqe pėr asnjė ēast. Mė
pas atij i teket qė tė hajė drekė tė cilėn shėrbėtori e pėrshėndet
me komentet e pėrshtatshme. Nuk ka asgjė tjetėr kaq tė aprovueshme dhe zbutėse,
apo jo? Por teka kalon: fundja ai nuk do tė hajė dreke. Shėrbėtorit kjo i
duket tepėr me vend: nuk ka asgjė kaq tė zakonshme sa ngrėnia, apo jo? Dhe
kėshtu vazhdon. Ai do qė tė shkojė pėr gjueti
; por jo, ai vendos qė tė
mos shkojė. Ose ai do tė udhėheqė njė rebelim ose tė mos e bėjė kėtė.
Tė ruajė njė qetėsi shtypėse kur ta takojė rivalin
Mė mirė akoma,
ti flasė atij hapur. Ēdo ide lavdėrohet nga njė koment admirues i shėrbėtorit,
dhe ēdo ide e kundėrt ėshtė akoma mė kuptimplote. Shumė
shpejt ai ndihet i etur pėr dashuri (ah po! nuk ka asgjė si ajo, zotėri, pėr
ta hequr mendjen nga ēdo gjė); dhe pastaj ai ndėrron mendje (sa i menēur!
gruaja ėshtė njė grackė, njė thikė nė fyt). Tani e ka gjetur! Ai do tė bėhet
filantropist. Megjithatė nga ana tjetėr
(pėrsėri e drejtė, zotėri: ēfarė
tė mire do tė kishte bėrė kjo ty? Pyeti kafkat nė varrezė!). Nė
kėtė gjendje budallallėku dhe pėrtacie, mendim pas mendimi, vlerė pas vlere,
merret, kthehet pėrmbys dhe flaket tej. Nė fund, zotėria luan me njė pyetje
serioze. Ēfarė ėshtė e mirė? Pėrgjigjja e tij na jep njė tronditje
tė papritur: Tė thyej qafėn time, tėnden, dhe ti hedh tė dyja nė lumė
kjo ėshtė e mirė. Sigurisht ai e ndryshon mendjen: ai do tė thyejė
vetėm qafėn e shėrbėtorit tė tij, pėr ta dėrguar pėrpara tij. Kuptohet
shėrbėtori thotė fjalėn e fundit. Si do tė mbijetonte zotėria i tij edhe
tre ditė pa pasur asnjeri qė tė kujdeset pėr tė? Tani
ne mund tė bėjmė shumė komente rreth kėsaj bisede pėr mbylljen e gjithēkaje
me njė pakt vdekjeje. Kjo pėrbėn njė perde efektive pėr komedinė.
Megjithatė ajo mund tė flasė mė me vėrtetėsi sesa synon: sepse kur mėson
tė qeshėsh me gjithēka, shumė shpejt nuk tė mbetet asgjė pėr tė cilėn
ia vlen tė qeshėsh. Marrja e gjėrave me tė qeshur, ėshtė mė mbytėse se
tragjedia, dhe ngritja e supeve, komenti mė i pashpresė rreth jetės. Funksioni
i Predikuesit ėshtė qė tė na sjellė nė pikėn ku ne fillojmė qė tė kemi
frikė, se njė koment i tillė ėshtė komenti i vetėm i sinqertė. Kėshtu ėshtė,
nėse gjithēka po vdes. Ne pėrballemi me nėntekstin e tmerrshėm se asgjė
nuk ka kuptim, asgjė nuk ka rėndėsi nėn diell. Pikėrisht atėherė ne mund
tė dėgjojmė lajmin e mirė ashtu siē ėshtė, se ēdo
gjė ka rėndėsi sepse Perėndia do tė vėrė tė gjykohet ēdo vepėr,
edhe ēdo gjė qė ėshtė fshehur, qoftė e mirė apo e keqe. Kėshtu do tė pėrfundojė libri. Mbi kėtė shkėmb ne mund tė shkatėrrohemi, por ai ėshtė shkėmb, jo rėrė. Ne kemi shansin pėr tė ndėrtuar mbi tė.
******************************************************* 1. Fjala ka lidhje me njė fjalė hebraike pėr asamblenė, dhe format e saj sugjerojnė njė lloj mbajtjeje tė njė posti. Ky status ka mundėsi tė ishte akademik (njė mbledhės i fjalėve tė urta? krs. 12:9v., por megjithatė edhe fjalė tė tjera pėrdoreshin pėr kėtė aktivitet), ose kishtar (si njė mbledhės i asamblesė, ose personi qė i flet asaj?), meqė fjala standarte pėr bashkėsinė ose kishėn ka tė njėjtėn rrėnjė si kjo. Pėrpjekjet e shumta pėr pėrkthimin e kėtij titulli pėrfshijnė fjalėt: Kishtari, Predikuesi, Folėsi, Presidenti, Zėdhėnėsi, Filozofi. Ne mund tė shtojmė edhe Profesori!.
3. Shihni komentet mė tė plota pėr kėtė pasazh (1:16-2:26).
4.
Pėrkthyer nė, p.sh. ANET, fq. 438.
|
BESELIDHJA PublishingKP 2907 Tirana Rmano@albmail.com |